Voedselintoleranties en ontsteking bij endometriose

 

Gezonde voeding – en een gezonde levensstijl in het algemeen – vormt een zeer belangrijke basis voor endometriose lotgenoten die symptoomverlichting wensen. Endometriose is namelijk sterk gelinkt aan ontsteking en het immuunsysteem. En voeding heeft hier heel wat mee te maken. Bij endometriose kunnen ongezonde voeding en voedselintoleranties namelijk ontsteking in het lichaam veroorzaken en kan bovendien schade aan de darmwand aanbrengen. Als je weet dat 80% van ons immuunsysteem in onze darmen zit, dan hoef ik je niet langer meer te overtuigen dat het weglaten van suikers, alcohol, bewerkte voeding, kant- en klaar maaltijden en ongezonde vetten aangeraden is. Maar er is meer te vertellen…


Voedselintoleranties

Het is belangrijk uit te zoeken welke voeding ontsteking kan uitlokken in jouw lichaam. En meestal voel je dat wel. Je hoeft immers geen allergie te hebben om te weten welke voeding jou hoofdpijn, darmpijn, diarree, constipatie, huiduitslag, concentratiemoeilijkheden of vermoeidheid geeft. Of soms weten we dat ook niet, maar dan is het vaak omdat we het al zo gewoon zijn dat we er niet meer op letten. Maar als je deze voeding blijft eten, kan dit leiden tot (chronische) ontsteking en een verhoogd alert immuunsysteem.

Volgende voedingsgroepen kunnen ontsteking veroorzaken en worden al eens in verband gebracht met endometriose:

  1. Gluten en zuivel

Gluten is een eiwit in tarwe, spelt, rogge en gerst. Het zit niet in haver maar kan door de verwerking op dezelfde productielijn gecontamineerd worden door andere granen. Dit eiwit zit ook niet in rijst, aardappelen, boekweit of quinoa. Moeten we dan enkel opletten met pasta? Neen, er zijn heel wat bewerkte en klaargemaakte producten waar tarwe in zit dus moet je zeker de ingrediënten lijst op een product bekijken.

Bij zuivel hebben we het niet zozeer over lactose, wat op zich ook een trigger kan zijn voor sommige mensen. Maar lactose is niet hetzelfde als een caseïne A1 intolerantie. Lactose is immers een koolhydraat, een suiker dat aanwezig is in melk en dat hoeft niet enkel koemelk te zijn. Caseïne daarentegen is een proteïne in melk. Het type A1 komt voor in koemelk en het type A2 komt veelal voor in schapen- of geitenmelk. Het is net het Type A1 waar we intolerant voor kunnen zijn.

  1. Nachtschade groenten

Nachtschade groenten zijn groenten die bepaalde stoffen bevatten die giftig kunnen zijn voor mensen die daar gevoelig/allergisch voor zijn. Dit zijn de zogenaamde alkaloïdes. Voorbeelden zijn tomaten, aubergine, paprika en witte aardappelen.

  1. Nikkel

Er is heel wat voeding hoog in nikkel. Dit heeft verschillende oorzaken die zowel extern (pesticide, nikkelgehalte in de bodem) als natuurlijk kunnen zijn (voeding dat van nature hoog is in nikkel) zoals gedroogd fruit, peulvruchten, noten, pitten en zaden, chocolade, vele granen inclusief haver, boekweit en quinoa. Ook blikvoeding en kant- en klare maaltijden hebben een hoger gehalte in nikkel. Indien je reageert op een bepaalde soort juwelen, kan dat een teken zijn dat je een intolerantie voor nikkel hebt.

  1. Histamine

Histamine komt voor in voeding maar is ook een lichaamseigen stof en is belangrijk voor ons immuunsysteem. Bij een allergische reactie geeft jouw lichaam automatisch histamine vrij. Het probleem is echter dat sommige mensen niet in staat zijn om histamine snel genoeg af te breken. Als histamine als bestanddeel van de voeding in het lichaam komt dan kan je symptomen vertonen zoals huiduitslag, hoofdpijn, versnelde hartkloppingen, een loopneus, duizeligheid, maar ook darmklachten zoals constipatie en diarree. Voeding hoog in histamine zijn chocolade, rode wijn, avocado, tomaten, spinazie, gefermenteerde voeding, vis uit blik, oude kaassoorten, bewerkt vlees… Merk je bij jezelf een aantal allergische reacties op zoals hooikoorts, rode vlekken op gezicht en hals of bepaalde gelijkaardige symptomen na maaltijden, dan kan het zijn dat je een histamine intolerantie hebt.

  1. FODMAP

FODMAP staat voor Fermenteerbare Oligosachariden, Disachariden (lactose), Monosachariden (fructose) en Polyolen (suikeralcoholen). Het zijn koolhydraten in tarwe, fruit en groenten die niet verteerd worden in de dunne darm. Daardoor komen deze koolhydraten onverteerd in de dikke darm terecht, waar ze meteen worden afgebroken (gefermenteerd) door darmbacteriën. Dit zorgt voor gasvorming, wat bij sommige mensen tot darmklachten kan leiden. Denk hierbij aan een opgeblazen gevoel, winderigheid, buikpijn en een verstoorde stoelgang.

Weet dat een FODMAP dieet zeer restrictief is en nooit op lange termijn toegepast mag worden omdat het heel wat belangrijke voedingsstoffen schrapt. Best onder de juiste begeleiding uitvoeren.


Wat nu?

Endometriose is een zeer complexe ziekte net omdat er zoveel verschillen zijn tussen endo-patiënten. Daarom is het ook moeilijk om een ‘one-size-fits-all’ behandeling toe te passen. En dat is niet anders met voeding. Er bestaan heel wat endo-dieet boeken die enorm veel tips geven rond gezonde en pure voeding. Maar kijk vooral of er bepaalde voeding is waar je persoonlijk op reageert. Probeer bij te houden wanneer je je ongemakkelijker voelt na een maaltijd. Heb je bijvoorbeeld steeds hartkloppingen of een rode nek bij het drinken van wijn, krijg je hoofdpijn bij het eten van chocolade of heb je darmklachten na het eten van kaas… weet dan dat deze reacties NIET normaal zijn en negeer ze niet want ze kunnen leiden tot ontsteking.


Een voedingsdagboek

Een voedingsdagboek is een zeer handige tool om jouw maaltijden en mogelijke symptomen bij te houden. Je houdt dan (minstens) 7 opeenvolgende dagen een logboek bij van wat je eet, drinkt, hoe je je voelt (zowel emotioneel als fysisch) en hoe jouw stoelgang die dag was. Op die manier krijg je meer inzicht in bepaalde patronen tussen voeding en jouw symptomen.

Maar soms zijn de symptomen helemaal niet zo duidelijk. Dan is het zeker aan te raden een eliminatiedieet toe te passen en bepaalde voeding zoals bijvoorbeeld gluten en zuivel voor een 4-tal weken volledig te schrappen. Kijk hoe je je voelt na die 4 weken. Is er een verschil in jouw stemming, concentratie, heb je minder darmklachten? In een tweede stap ga je dan na die 4 weken deze voedingsproducten stap voor stap terug herintroduceren. Vaak zien we dan wel een verschil. We zijn opeens weer vermoeider, hebben weer strammere spieren of die droge plek op onze huid wordt weer zichtbaar…Je hebt dan een goede kijk op de voeding die je in de toekomst best links laat liggen.

En let op! Een avondje geen gluten eten of een week minder zuivel eten, gaat echt niet helpen. Er wordt aangeraden om een eliminatiedieet minstens 4 weken en zeer restrictief toe te passen vooraleer je kan weten of je reageert op dit specifiek voedingsmiddel.


Wil je hier meer over weten of kan ik jou helpen in jouw zoektocht naar symptoomverlichting nav endometriose? Boek dan zeker een gratis en vrijblijvend kennismakingsgesprek in! Of download mijn gratis e-book over endometriose.

Veel succes!
Inge


Disclaimer: Dit artikel is enkel bedoeld als informatie. Het is niet bedoeld te diagnoseren, te genezen of te voorkomen – noch is het bedoeld als vervanging van professioneel advies van een dokter, gynaecoloog of andere arts of medisch opgeleide persoon.

Referenties:

Van Haaps AP, Wijbers JV, Schreurs AMF, et al. The effect of dietary interventions on pain and quality of life in women diagnosed with endometriosis: a prospective study with control group. Hum Reprod. 2023. 38(12). 2433-2446.

Konstantinos Nirgianakis, Katharina Egger, Dimitrios R. Kalaitzopoulos, Susanne Lanz, Lia Bally, and Michael D. Mueller. Effectiveness of Dietary Interventions in the Treatment of Endometriosis: a Systematic Review. Reprod Sci. 2022

Seaman HE, Ballard KD. Endometriosis and its coexistence with irritable bowel syndrome and pelvic inflammatory disease: findings from a national case–control study—Part 2. International Journal of Obstetrics and Gynaecology. 2008. Vol 115. 1392-1396.

Velho RV, Werner F, Mechsner S. Endo Belly: What Is It and Why Does It Happen? – A Narrative Review. J Clin Med. 2023. 12(22). 7176.