Menopauze: meer dan een vrouwenkwestie

De overgang is veel meer dan een paar opvliegers of het einde van de menstruatie. Het is een fase waarin lichaam, hersenen en relaties ingrijpend veranderen. Deze overgang is niet enkel een vrouwenkwestie; het raakt ook partners en families. Hoe we verbonden blijven, intimiteit, vertrouwen en geduld – alles komt onder druk te staan tijdens deze periode.

Deze blog vertelt over hormonen, relaties en verbinding…

De hormonale storm

Tijdens de perimenopauze veranderen drie cruciale hormonen: oestrogeen, progesteron en testosteron. Deze hormonen beïnvloeden bijna elk orgaansysteem in het lichaam.

• Oestrogeen reguleert niet alleen de menstruatie. Het beschermt botten, ondersteunt het geheugen, reguleert stemming en houdt bloedvaten flexibel. Wanneer oestrogeen daalt, moet het lichaam zich overal aanpassen.

• Progesteron helpt bij slaap en kalmeert het zenuwstelsel. Veel vrouwen voelen zich “overprikkeld maar uitgeput”: moe, maar niet in staat om diep en herstellend te slapen.

• Testosteron, vaak gezien als een mannelijk hormoon, is cruciaal voor vrouwen. Het ondersteunt spierkracht, energie en seksuele vitaliteit. Wanneer oestrogeen en progesteron plotseling dalen en testosteron langzaam afneemt, kan dat leiden tot verlies van uithoudingsvermogen, spierkracht, libido, slaapkwaliteit en mentale helderheid.
  
  

“Ik ben mezelf niet meer”

Veel vrouwen voelen zich verraden door hun eigen lichaam. Het gevoel “ik ben mezelf niet meer” is normaal – en geen persoonlijke zwakte.

Hersenen, botten en stofwisseling passen zich aan een radicale hormonale herkalibratie aan. Gewichtstoename, hersenmist of slecht slapen zijn biologische gevolgen, geen falen. Toch worden vrouwen vaak alleen gelaten, terwijl er wetenschappelijke studies bestaan over de impact. Het is tijd om deze overgang te erkennen en begrijpen.

Andropauze: een zachtere overgang

Ook mannen maken hormonale veranderingen door naarmate ze ouder worden, vaak aangeduid als andropauze. Dit is meestal minder dramatisch dan de menopauze. Testosteron daalt geleidelijk, waardoor veranderingen in energie, libido en soms stemming optreden – maar over het algemeen is de impact subtieler en minder abrupt.

In tegenstelling tot vrouwen ervaren mannen meestal geen plotselinge hormonale “storm”, maar eerder een geleidelijk vervagen van energie en vitaliteit. Dit kan leiden tot een kleiner verlies van spiermassa, een lichte afname van seksueel verlangen of wat extra gewicht rond de buik. Maar de veranderingen zijn doorgaans mild en bieden vaak de kans om preventief in te grijpen door leefstijl, voeding en beweging.

Door deze vergelijking wordt duidelijk dat hormonale veranderingen bij beide geslachten een normaal onderdeel van het ouder worden zijn, maar dat de intensiteit en snelheid van de overgang bij vrouwen doorgaans groter is. Kennis en begrip van deze processen helpen partners en gezinnen om samen te ondersteunen en verbinding te behouden.

Menopauze en relaties

Deze hormonale veranderingen hebben hoe dan ook effect op relaties. Soms ontstaan spanningen of wordt afstand voelbaar. 

Aanwezigheid en begrip zijn cruciaal. Tips voor de partner:

• Geloof haar: vermoeidheid en stemmingswisselingen zijn echt. Luister eerst.

• Leer mee: begrijp wat hormonen doen en waarom therapie nuttig kan zijn.

• Bescherm haar rust: stress verergert symptomen. Slaap en beweging zijn essentieel.

• Praat over intimiteit: open communicatie voorkomt schaamte en maakt herstel mogelijk.

• Blijf aanwezig: steun haar terwijl ze zichzelf herontdekt.
  
  

De kracht van samen

Menopauze kan een tijd van uitdaging zijn, maar ook van groei en herontdekking. Met kennis, communicatie en compassie kan deze periode de verbondenheid in relaties zelfs versterken. Menopauze hoeft geen periode van verlies te zijn; het kan een fase worden van vitaliteit, zelfinzicht en diepe verbinding.

Verbinden, ontbijten en leren over de (peri)menopauze? Dat kan op het Connect, Eat & Learn event in Antwerpen op zaterdag 18 oktober. Een laagdrempelige infosessie waar ook mannen écht iets aan hebben. 

Veel succes!
Inge

Disclaimer: Dit artikel is enkel bedoeld als informatie. Het is niet bedoeld te diagnoseren, te genezen of te voorkomen – noch is het bedoeld als vervanging van professioneel advies van een dokter, gynaecoloog of andere arts of medisch opgeleide persoon.